Każdy sportowiec, zarówno zawodowiec, jak i amator, dąży do osiągania jak najlepszych rezultatów. Służą temu regularne treningi, dieta oraz ogólny zdrowy tryb życia. Jak się jednak okazuje, osiągi sportowe można również poprawiać poprzez stosowanie w pełni legalnych substancji.
Doping w sporcie jest poważnym problemem – stosowanie niedozwolonych środków farmakologicznych całkowicie wypacza sportową rywalizację i słusznie jest potępiane przez całe środowisko. Stosowanie niedozwolonego dopingu jest jednak nie tylko oszustwem wobec współzawodników. Ma ono wpływ również np. na kibiców, którzy obstawiają zakłady u legalnych bukmacherów. Nietrudno bowiem wyobrazić sobie sytuację, że sportowiec stosujący niedozwolony doping i osiągający dzięki temu doskonałe wyniki staje się absolutnym faworytem wszystkich zawodów, w których występuje. Każdy bukmacher w tego typu sytuacji oferuje graczom niski kurs na zwycięstwo takiego zawodnika. Nawet jeśli kupon jest poprawny, to z powodu niskiego kursu również wygrana nie jest zbyt imponująca. Tracą więc na tym również kibice.
Warto jednak pamiętać, że istnieją w pełni naturalne, pozyskiwane z natury i warzyw substancje, które w fizjologiczny sposób i bez skutków ubocznych mogą wpływać na wydolność organizmu, tempo jego regeneracji, a tym samym – na osiągane wyniki. Po jakie substancje każdy sportowiec może więc sięgać bez obaw? (Zobacz też artykuł o legalnym dopingu i zakładach).
1. Kreatyna
Kreatyna (kwas ß-metyloguanidynooctowy) jest związkiem, który niewątpliwie należy do grupy najbardziej znanych suplementów diety w środowisku sportowców. Dotychczas przeprowadzono kilkaset badań, w których analizowano jej wpływ na zwiększenie masy i siły mięśniowej. Kreatyna jest uważana za najskuteczniejszy i najbardziej bezpieczny suplement diety dostępny obecnie na rynku. Należy tutaj podkreślić, że obawy związane z jej negatywnym wpływem na nerki i wątrobę nie znalazły potwierdzenia w długofalowych badaniach z udziałem zdrowych osób. Kreatyna od wielu lat jest jedną z najczęściej wykorzystywanych przez sportowców i osoby aktywne fizycznie substancji o działaniu ergogenicznym. Liczne badania naukowe dowiodły, że suplementacja tym związkiem organicznym skutecznie zwiększa stężenie kreatyny znajdującej się w komórkach mięśniowych, co wyjaśnia poprawę wyników sportowych w ćwiczeniach o dużej intensywności i prowadzi do lepszej adaptacji treningowej. Ponadto kreatyna może korzystnie wpływać na regenerację powysiłkową, termoregulację, profilaktykę urazów sportowych, neuroprotekcję rdzenia kręgowego, rehabilitację, poprawę stanu zdrowia osób cierpiących z powodu chorób neurodegeneracyjnych, cukrzycy, choroby zwyrodnieniowej stawów, czy też wieku starszego i związanej z nim utraty beztłuszczowej masy ciała.
2. Kofeina
Jest to substancja, która w zupełnie naturalny sposób występuje m.in. w kawie, herbacie, a nawet czekoladzie. W 2004 r. została ona usunięta przez WADA z listy substancji zabronionych w sporcie. Australijski Instytut Sportu uznaje natomiast kofeinę za suplement klasy A, czyli o udowodnionym naukowo działaniu. Powszechnie wiadomo, że kofeina pobudza i dodaje energii. Z punktu widzenia sportowców istotne jest to, że stymuluje do pracy mięśnie, rozszerza naczynia krwionośne oraz powoduje zmniejszone odczuwanie zmęczenia. Przeprowadzone badania dowiodły, że kofeina pozwala poprawiać wyniki w wielu dyscyplinach sportu, zarówno wytrzymałościowych, zespołowych (rugby, siatkówka), jak i indywidualnych (tenis, golf). Nie można też zapominać, że kofeina umożliwia lepsze skupienie uwagi, wydłuża czas koncentracji, poprawia pamięć i logiczne myślenie. Te właściwości docenią z kolei osoby obstawiające kupony bukmacherskie. Nie od dziś wiadomo, że w typowaniu wyników pomaga m.in. analiza statystyk czy zebranie dokładnych informacji o danej drużynie lub zawodników. Kofeina zawarta np. w filiżance kawy może pomóc dokonać tego typu researchu.
3. Sok z buraka
Buraki są bogatym źródłem kwasu foliowego, żelaza, witamin z grupy B, witaminy A, C oraz K. W Polsce buraki spożywa się głównie w postaci zup, surówek czy tzw. ćwikły. Okazuje się jednak, że dla sportowców bardzo cennym wspomożeniem codziennych treningów może być picie soku z buraka. Przeprowadzone badania dowiodły, że regularne spożywanie przez osoby aktywne fizycznie soku z buraka zwiększa poziom czerwonych krwinek, ma pozytywny wpływ na pracę mięśni oddechowych, poprawia wytrzymałość mięśni oraz zdolność organizmu do regeneracji. Jest to możliwe m.in. dzięki zawartości azotanów, które regulują kurczliwość mięśni, wzmacniają włókna mięśniowe oraz pozwalają utrzymać prawidłowy poziom wapnia i glukozy.
4. Beta-alanina
Beta-alanina jest związkiem zaliczanym do grupy aminokwasów, który cieszy się dużym zainteresowaniem wśród sportowców i osób aktywnych fizycznie ze względu na poprawę zdolności wysiłkowych, szczególnie podczas treningów o dużej intensywności. Wraz z L-histydyną tworzy dipeptyd o nazwie karnozyna, która odpowiada za główne korzyści wynikające z suplementacji beta-alaniny. Stosowanie beta-alaniny podnosi poziom karnozyny w mięśniach i zwiększa zdolności buforujące, co redukuje poziom zakwaszenia mięśni, opóźnia odczucie zmęczenia mięśniowego podczas wysiłku oraz korzystnie wpływa na redukcję tkanki tłuszczowej i nieznaczny wzrost masy mięśniowej.
5. Wodorowęglan sodu
Wodorowęglan sodu (NaHCO3), a więc dobrze znana i powszechnie wykorzystywana w przemyśle spożywczym soda oczyszczona to nieorganiczny związek chemiczny z grupy wodorowęglanów. Związek ten jest jednym z sześciu suplementów diety o udowodnionej skuteczności w sporcie w kontekście poprawy zdolności wysiłkowych, które znajdują się na liście opracowanej przez Australijski Instytut Sportu. Według rzetelnych doniesień naukowych wodorowęglan sodu działa ergogenicznie podczas wysiłków, które są ograniczone w wyniku zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej wywołanej wysokim poziomem glikolizy beztlenowej. Najlepiej zatem wodorowęglan sodu sprawdzi się w wydarzeniach sportowych o wysokiej intensywności, gdzie wysiłek trwa od 1 do 7 minut (np. powtarzalne, bardzo intensywne sprinty). Związek ten bywa najczęściej stosowany w wioślarstwie oraz biegach na krótkim dystansie, niemniej jednak pojawiają się również doniesienia o jego skutecznym działaniu w sportach siłowych, czy drużynowych.
Zobacz też mój wpis na temat suplementów dla piłkarzy.
UWAGA - kopiowanie oraz rozpowszechnianie treści jest zabronione przez Mateusz Durbas Dietetyk Kliniczny © 2021. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.).
Wizytę błyskawicznie umówisz kontaktując się przez adres e-mail: kontakt@mateuszdurbas.pl
