Do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit zalicza się wrzodziejące zapalenie jelita grubego i chorobę Leśniowskiego-Crohna [1]. Nieswoiste zapalenia jelit są najbardziej rozpowszechnione w rozwiniętych krajach zachodnich Europy i w Ameryce Północnej, bowiem charakteryzują się one najwyższym wskaźnikiem chorobowości. Ponadto zaobserwowano, że zapadalność na nieswoiste choroby zapalne jelit gwałtownie wzrasta w nowo uprzemysłowionych państwach, co wydaje się być silnie powiązane z czynnikami środowiskowymi [2].
Patogeneza wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i choroby Leśniowskiego-Crohna nie jest w pełni poznana, natomiast uważa się, że kluczową rolę w tej materii odgrywają uwarunkowania genetyczne, czynniki środowiskowe, odpowiedź immunologiczna oraz mikrobiota jelitowa [1]. Jednym z wyjaśnień ciągłego wzrostu liczby chorych na nieswoiste choroby zapalne jelit jest między innymi niekorzystny wpływ współczesnego stylu życia na skład i funkcję mikrobiomu jelitowego, w tym przestrzeganie diety o wysokiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych, rafinowanych cukrów oraz długotrwałe stosowanie antybiotyków [3].
Wyniki wielu dotychczas przeprowadzonych badań wykazały, że niedobór witaminy D jest powszechny u pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit, przy czym częstość występowania niedoboru jest wyższa niż w populacji ogólnej oraz nieco wyższa w przypadku chorych na chorobę Leśniowskiego-Crohna, aniżeli pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego [1, 4, 5, 6]. Odnotowano, że niski stan zaopatrzenia organizmu w witaminę D, wyrażony poprzez stężenie metabolitu 25 (OH) D w surowicy krwi występuje znacznie częściej u pacjentów z przewlekłymi chorobami zapalnymi jelit, szczególnie w miesiącach zimowo-wiosennych, gdy synteza skórna witaminy D pod wpływem promieniowania UVB jest wyraźnie niższa. Przyczyny obserwowanego niskiego poziomu 25 (OH) D w surowicy krwi u pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit są wieloczynnikowe, bowiem obejmują z jednej strony brak ekspozycji na słońce z powodu leczenia immunosupresyjnego, z drugiej strony ograniczenia dietetyczne, a z trzeciej upośledzone wchłanianie składników odżywczych.
Witamina D została aktualnie powiązana z szerokim spektrum korzyści zdrowotnych, które wykraczają daleko poza jej powszechnie znane właściwości regulujące gospodarkę wapniowo-fosforanową i metabolizm tkanki kostnej [1, 4, 6]. Jednym z najlepiej zbadanych aspektów wielokierunkowego korzystnego działania pozaszkieletowego witaminy D jest jej aktywność immunomodulująca, w szczególności jej silne właściwości przeciwzapalne. Wykazano również, iż witamina D odgrywa istotną rolę w utrzymywaniu integralności bariery jelitowej, regulacji odporności związanej z błonami śluzowymi przewodu pokarmowego oraz zapalnej odpowiedzi immunologicznej. Witamina D wpływa także na rozwój i funkcję limfocytów T oraz aktywność mikrobioty jelitowej człowieka. Wspomniane mechanizmy działania witaminy D są ważne zarówno w profilaktyce nieswoistych chorób zapalnych jelit, jak i w łagodzeniu objawów choroby, bowiem istnieje coraz więcej dowodów na to, że stan zaopatrzenia organizmu w witaminę D może wpływać na aktywność schorzenia.
Przeczytaj cały artykuł z uwzględnionym fachowym piśmiennictwem dostępny na blogu Muscle Zone
Źródło fotografii: pixabay.com
