Chrom jest pierwiastkiem chemicznym, który może występować na różnych stopniach utlenienia, przy czym wszystkie jego naturalne związki zawierają chrom na III stopniu utlenienia. Jest on zaliczany do grupy mikroelementów, które są niezbędne do właściwego funkcjonowania organizmów żywych. Trójwartościowy chrom znajdujący się w większości pokarmów, a także w licznych suplementach diety jest składnikiem odżywczym o bardzo niskiej toksyczności, którego zawartość w osoczu krwi i strukturach włosa ulega stopniowej utracie wraz z wiekiem.

Do produktów żywnościowych charakteryzujących się najwyższą zawartością chromu (III) zaliczamy m.in.: kakao i jego przetwory, żółtka jaj, pełnoziarniste produkty zbożowe, sery, mięso, ryby, orzechy, brokuły, szparagi, fasolę szparagową, szpinak, drożdże piwowarskie, grzyby, wątrobę, ostrygi, małże, kawę, owoce i niektóre gatunki wina oraz piwa. Pozytywnie na przyswajalność chromu z pożywienia wpływają takie aminokwasy białkowe jak glicyna oraz kwas asparaginowy, a także witamina C, natomiast cukry proste, cynk i żelazo zmniejszają wchłanianie tego pierwiastka w przewodzie pokarmowym. Uważa się, że zalecana bezpieczna dawka chromu (III) zarówno dla zdrowych dorosłych kobiet, jak i mężczyzn oraz dzieci od 7 do 18 roku życia powinna wahać się w przedziale między 50 a 200 µg na dobę. Według rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) suplementacja chromem natomiast nie powinna być wyższa, aniżeli 250 µg na dzień.

Trójwartościowy chrom stanowi składnik metaloenzymów, jak również jest koenzymem licznych reakcji metabolicznych przebiegających w naszym organizmie, zwłaszcza jest niezbędnym składnikiem mineralnym dla procesów przemiany węglowodanów i tłuszczów. Straty chromu przez nerki są na ogół zauważalne w sytuacji silnych stresorów fizjologicznych takich jak chociażby uszkodzenie ciała na skutek urazu, krótkotrwały i bardzo intensywny wysiłek fizyczny, starzenie się, karmienie piersią, czy niewłaściwie zbilansowana dieta. Do objawów niedoboru chromu u ludzi, które jednak występują stosunkowo rzadko, zalicza się m.in.: nietolerancję glukozy, insulinooporność, obecność glukozy w moczu, zaburzenia wzrostu, zaburzenia gospodarki lipidowej, zmniejszenie beztłuszczowej masy ciała oraz zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego.

Uważa się, że suplementacja chromem może wspomagać proces odchudzania, natomiast wyniki przeprowadzonych do chwili obecnej badań nie są jednak jednoznaczne w tym aspekcie. Zaobserwowano w czasie trwającego 8 – 24 tygodni eksperymentu, że suplementacja preparatem chromu u osób z nadwagą, bądź otyłością przyczyniła się do utraty 1 kg masy ciała więcej w porównaniu z grupą kontrolną, która nie przyjmowała produktu zawierającego chrom. Wstępne doniesienia wykazały również potencjalne korzyści z dodatkowej suplementacji chromem u pacjentów z cukrzycą w przypadku osiągnięcia kontroli poziomu cukru we krwi, obniżenia poziomu glukozy na czczo, zmniejszenia stężenia trójglicerydów we krwi, a nawet nieznacznej redukcji poziomu cholesterolu całkowitego i poprawy stężenia frakcji HDL (tzw. „dobry cholesterol”), niemniej jednak w celu dokładnego określenia długookresowej efektywności i bezpieczeństwa suplementacji preparatami chromu konieczne są dalsze badania.

Piśmiennictwo:

1. Cefalu W.T., Hu F.B.: Role of chromium in human health and in diabetes. Diabetes Care. 2004 Nov;27(11):2741-51. http://care.diabetesjournals.org/content/27/11/2741.long
2. Piotrowska A., Pilch W., Tota Ł. i wsp.: Biologiczne znaczenie chromu III dla organizmu człowieka. Medycyna Pracy 2018;69(2):211–223. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29035404
3. Tian H., Guo X., Wang X. i wsp.: Chromium picolinate supplementation for overweight or obese adults. Cochrane Database Syst Rev. 2013 Nov 29;(11):CD010063. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD010063.pub2/full
4. Jeukendrup A.E., Randell R.: Fat burners: nutrition supplements that increase fat metabolism. Obes Rev. 2011 Oct;12(10):841-51. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1467-789X.2011.00908.x
5. Krzysik M., Grajeta H.: Rola chromu w etiopatogenezie wybranych chorób. Bromat. Chem. Toksykol. XLIII, 2010, 3:428 – 435.
6. Ali A., Ma Y., Reynolds J. i wsp.: Chromium effects on glucose tolerance and insulin sensitivity in persons at risk for diabetes mellitus. Endocr Pract. 2011 Jan-Feb;17(1):16-25. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3118091/
7. Yin R.V., Phung O.J.: Effect of chromium supplementation on glycated hemoglobin and fasting plasma glucose in patients with diabetes mellitus. Nutr J. 2015 Feb 13;14:14. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4430034/
8. Suksomboon N., Poolsup N., Yuwanakorn A.: Systematic review and meta-analysis of the efficacy and safety of chromium supplementation in diabetes. J Clin Pharm Ther. 2014 Jun;39(3):292-306. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24635480
9. San Mauro-Martin I., Ruiz-León A.M., Camina-Martín M.A. i wsp.: Chromium supplementation in patients with type 2 diabetes and high risk of type 2 diabetes: a meta-analysis of randomized controlled trials. Nutr Hosp. 2016 Feb 16;33(1):27. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27019254
10. Costello R.B., Dwyer J.T., Bailey R.L.: Chromium supplements for glycemic control in type 2 diabetes: limited evidence of effectiveness. Nutr Rev. 2016 Jul;74(7):455-68. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5009459/
11. Król E., Krejpcio Z.: Poglądy na temat roli chromu (III) w zapobieganiu i leczeniu cukrzycy. Diabetologia Kliniczna. 2008, 9, 3-4: 168-75. https://journals.viamedica.pl/clinical_diabetology/article/viewFile/8451/7212

Źródło fotografii: pixabay.com

Szukasz wsparcia doświadczonego dietetyka klinicznego i/lub sportowego pracującego odpowiedzialnie w oparciu o sprawdzone i rzeczywiście dowiedzione naukowo metody? Koniecznie zapoznaj się z moją ofertą współpracy.